Số lượng người Việt Nam đi du lịch nước ngoài mỗi năm một tăng nhanh. Những hành vi ứng xử xấu theo đó cũng tỉ lệ thuận, có quá nhiều thứ cần bàn cho những hành vi này. Hình ảnh người Việt đang ngày một xấu đi, bạn thấy đúng không?
Trong vài năm trở lại đây số lượng người Việt Nam đi du lịch nước ngoài mỗi năm một tăng nhanh, nhất là những ‘mùa’ du lịch như: Hè, Giáng sinh – tết Tây, tết Ta,… Và cũng từ đây, trong mắt của người nước ngoài, nhiều hình ảnh không hay của người Việt Nam đã xuất hiện và ngày càng rõ nét. Thậm chí ngay cả trong nước, văn hóa ứng xử của một bộ phận người Việt dường như vẫn còn nhiều bất cập, kể cả đối với một số việc tưởng chừng như quá nhỏ nhặt.
Từ tấm thiệp mời ở “sân nhà”
“Vui lòng mang theo thiệp mời khi đến dự. Trang phục trang trọng. Thiệp dành cho 1 người. Không kèm theo trẻ em”.
Tôi từng nhận một thiệp mời có in những dòng chữ như trên bằng tiếng Anh và Việt của một thương hiệu nổi tiếng. Sở dĩ thiệp mời phải in bằng hai thứ tiếng vì ngoài khách Ta còn có khách Tây. Họ mời đến một nhà hàng sang trọng, có trải thảm đỏ, không gian lộng lẫy giống như Hollywood trao giải Oscar vậy.
Sau khi kết thúc chương trình, tôi mới hiểu ra tại sao nhà tổ chức phải ghi câu “Không kèm theo trẻ em” trong thiệp mời. Đó là chương trình dành cho người lớn, vì sản phẩm được giới thiệu trong buổi tiệc là một loại rượu chứ nào phải sữa tươi và các show diễn phục vụ quan khách cũng không phù hợp với thiếu niên nhi đồng. Ấy vậy mà một số bậc cha mẹ vô tư dắt con nhỏ đến dự, rồi để con chạy lăng quăng, la hét ầm ĩ – điều mà lẽ ra không nên xảy ra.
Xem thêm Khách sạn Eden Sài Gòn (Giá chỉ từ 1.425.000 VND)
Và tôi thông cảm cho nhà tổ chức buổi tiệc tối hôm đó vì số lượng khách đến dự đã vượt quá số người được mời. Nhà hàng phải kê thêm một số bàn (đồng nghĩa với việc nhà tổ chức phải chi thêm một số tiền) cho những vị khách đến trễ hoặc… không mời mà tới.
Câu “Vui lòng mang theo thiệp mời khi đến dự” bao hàm nhiều ý nghĩa. Trước hết, đó là việc tổng kết số khách đến tham gia chương trình so với số thiệp đã phát ra, để biết được sự quan tâm của khách đối với công ty mình. Thứ hai, thường những chương trình như vậy đều có quà tặng cho khách, mỗi thiệp mời sẽ được ban tổ chức trao cho 1 phiếu nhận quà lúc đến dự và khách đưa lại cho tổ tiếp tân để nhận 1 phần quà lúc ra về.
Đôi khi vì một món lợi nhỏ mà nhiều người đã vô tình tự hạ thấp bản thân. Ảnh ehowcdn.
Phần này coi vậy chứ cũng nhức cái đầu không thua gì chuyện buộc phải kê thêm bàn ghế. Có lần dự một buổi họp mặt nhân dịp xuân về tết đến, cô bạn phụ trách quan hệ đối ngoại của công ty tổ chức buổi gặp gỡ thành khẩn xin lỗi tôi và một vài đồng nghiệp về chuyện… hết quà tặng!
Cho đến chuyện xuất ngoại
Khi những vấn đề không hay xảy ra trong nước dù đáng quan tâm nhưng vẫn chưa nguy hiểm khi nó xảy ra ở nước ngoài. Vì đôi khi vì những hành động đó mà vô tình bạn đã mang tiếng xấu về cho đất nước mình.
“Xin mời ăn bao nhiêu lấy bấy nhiêu”
Hè năm ngoái, khi đi du lịch Thái Lan, vào một nhà hàng ăn buffet, tôi ngạc nhiên khi nhìn thấy cái biển ghi chữ tiếng Việt: “Xin mời ăn bao nhiêu lấy bấy nhiêu. Nếu ăn không hết sẽ phạt từ 200 baht đến 500 baht. Xin cảm ơn!”.
Xem thêm The Westin Grande Sukhumvit Bangkok (Giá chỉ từ 2.353.000 VND)
Tấm bảng được ghi bằng tiếng Việt tại một nhà hàng ở Thái. Ảnh vietnamnet.
Chuyện ăn uống này đã thành câu chuyện buồn của khách du lịch Việt không chỉ ở Thái Lan mà còn cả ở Singapore. Tại Singapore, biển ghi bằng tiếng Việt (và chỉ có duy nhất tiếng Việt): “Lấy vừa đủ ăn”. Quả thật, phải vào tận nơi mới biết tại sao người ta phải trưng những cái biển đấy.
Và ở Singapore. Ảnh baodatviet.
Nhà hàng đông khách, ai ai cũng xếp hàng đợi đến lượt mình lấy đồ ăn. Bỗng dưng một cặp đôi người Việt từ đâu ùa tới chen ngang. Những người xung quanh chỉ biết lắc đầu cười. Hai người này lấy những năm, sáu con hàu, trong khi người phục vụ bàn đang tách từng con hàu một cho khách.
Xem thêm Khách sạn tại Singapore giá ưu đãi chỉ có tại iVIVU.com
Vào một nhà hàng khác thì lại gặp một anh người Việt ăn tham, bê mấy đĩa đồ ăn đầy bự về bàn, cứ như kiểu không lấy thì sợ ai “hốt” hết, ăn không hết rồi bỏ bê luôn.
“Đi vệ sinh nhớ dội nước”
Thêm một lần choáng nữa ở nhà vệ sinh khi tôi bắt gặp cái biển to tướng, đánh máy bằng tiếng Việt hẳn hoi “đi vệ sinh nhớ dội nước” được gắn trên một nhà hàng đồi cát trên đất Thái. Vẫn đáng chú ý là chỉ có mỗi tiếng Việt mà không có ngôn ngữ khác.
Một thói xấu thường thấy: tiểu tiện nơi công cộng. Ảnh Diệp Đức Minh.
Chuyện đi vệ sinh cũng là chuyện tế nhị, và với du khách người Việt thì phải luôn có sự nhắc nhở “giữ vệ sinh chung”, như nhắc trẻ mẫu giáo, nhưng cũng chỉ là “nước đổ lá khoai”.
Xem thêm Hotel SKY Incheon Airport, Hàn Quốc (Giá chỉ từ 1.380.000 VND)
Họ cứ thẳng tiến “vào”, và đi “ra” tự nhiên, để người đến sau phải nhăn mặt bởi những gì người đi trước để lại. Đã có những chuyện cười ra nước mắt ở châu Âu, du khách Việt bị nhốt trong toilet, bởi muốn cửa mở ra thì phải có động tác giật nước xả.
Bảng cảnh báo bằng tiếng Việt ở Hàn Quốc. Ảnh phunutoday.
Còn chuyện xả rác bừa bãi thì nhiều vô kể. Hay gặp nhất là ở sân bay. Có lần tôi đang ở sân bay Đài Loan, vì thời tiết xấu nên bị hoãn chuyến bay lại 2 giờ. Sân bay đông người không đủ chỗ ngồi, rất nhiều người nước ngoài phải đứng.
Người dân xả rác bừa bãi sau khi dự lễ ở chùa Phúc Khánh (Hà Nội). Ảnh Ngọc Thắng.
Thế mà một đoàn người Việt, toàn những người trẻ 8X, 9X lôi báo ra trải dưới sàn ngồi, lôi bài ra đánh reo hò ầm ĩ. Đến khi đứng dậy thì báo mỗi chỗ một mảnh, mặc đấy cho nhân viên sân bay dọn dẹp. Đúng hôm ấy, chủ đề tôi chia sẻ lại là: bản sắc văn hóa và mối quan hệ với hành vi ứng xử.
“Sorry, turn back please”
Tôi ít khi nói về những gì mình trải qua nếu mình có điều kiện hơn những cá nhân khác dù chỉ là một nhóm. Nhưng kinh nghiệm học tập tại Singapore từ những năm sau đại học khoảng 1999 – 2000 đến những cơ hội tập huấn về tư vấn ở một vài quốc gia như: Philippines, Malaysia hay xa hơn là Đan Mạch thì chuyện ứng xử đặc thù của người Việt vẫn là sự trăn trở tất bật trong suy nghĩ mỗi khi tình cờ gặp đồng hương xa xứ.
Văn hóa xếp hàng vốn là vấn nạn của không ít nơi tại Việt Nam (Ảnh minh họa). Ảnh ST.
Vừa mừng, vừa lo vì không biết mình có phải nhạy cảm quá đáng… Hay chuẩn bị gặp một tình huống đặc biệt nào đó trong cuộc sống từ người đồng hương ấy. Có lần tôi lang thang ở Singapore và tình cờ gặp một sinh viên rất trẻ được một giải thưởng công nghệ.
Vốn đang nghiên cứu về nghệ thuật nói trước công chúng, tôi sẵn sàng nhận lời mời để tham gia buổi nhận thưởng của bạn ấy cách trung tâm Thành phố khoảng 3 km. Cùng lên chuyến xe taxi do một tài xế người gốc Malaysia lái.
Dép trong nhà vệ sinh công cộng cũng bị lấy cắp. Ảnh thanhnien.
Anh ta từ chối thẳng thắn, không chịu chở cả tôi và cậu sinh viên ấy khi hai lần đề nghị cài dây an toàn nhưng chàng trai cứ giả vờ không nghe thấy. Tôi hỏi cậu ta không nghe rõ à. Cậu bảo: Nghe chứ, nhưng bên mình có cần cài đâu. Đi có chút xíu cài chi cho mệt. Không chở thì đi xe khác…
Giành giật đổi nón bảo hiểm. Ảnh ST.
Có lần tôi lang thang ở Disneyland từ sáng sớm đến khuya chỉ để làm một thao tác khá đơn giản. Vốn khi học sau đại học ngành quản trị hành vi trong tổ chức, tôi muốn xem xét hành vi giám sát thương mại ở các khu vui chơi. Chọn Disneyland làm điểm đến, tôi kiên nhẫn chờ đợi, quan sát.
Mọi sự cứ lặng lẽ trôi nếu như không có cảnh nao lòng và buốt dạ. Một du khách bị tống cổ ra khỏi vị trí cuối cùng khi chuẩn bị được dạo chơi để hàn huyên cùng chị hằng. Người phụ trách giám sát trưng ra bằng chứng là một hình ảnh. Ban đầu, vị khách ấy đứng sau khoảng 8 người khách Tây và 4 trẻ em trong nước (có lẽ là người Hồng Kông hay Trung Quốc).
Đu bám để không phải mua vé. Ảnh ST.
Nhưng hình ảnh ghi nhận từ camera cho thấy anh ta đã len lỏi hai lần để tiến hơn 12 bậc để được lên sớm. Hành vi ấy được thực hiện bằng cách khều người phía trước để ra hiệu tìm người quen, nhưng rồi khi đến vị trí mới, anh ấy lại “sorry” để tiếp tục thực hiện. Và người cuối cùng tìm được cũng không phải người quen.
“Sorry, turn back please”. Câu hỏi “Anh đến từ VN?” cất lên bởi giọng lơ lớ của cô nhân viên giám sát làm tôi điếng người. Cái đau như vọng từ tiềm thức về hành vi công cộng bị xem thường hay sự xem thường chính mình của người Việt?
Tổng hợp theo Thanh Nien
Đặt ngay KHÁCH SẠN TP. HỒ CHÍ MINH (SÀI GÒN) giá rẻ bất ngờ chỉ từ 200.000 đồng
***
Tham khảo: Cẩm nang du lịch iVIVU.com
Đánh giá bài viết này
(4 lượt, 4,75 điểm trên 5) 
Loading...