Bánh khoai Thị Cầu, đặc sản tiến vua ở Bắc Ninh

“Ăn xứ Bắc, mặc xứ Kinh”, câu nói thể hiện ẩm thực độc đáo vùng Kinh Bắc. Bánh khoai Thị Cầu là một trong những món ăn đặc sắc ở Bắc Ninh dịp xuân về.

Xem thêm: Du lịch Bắc Ninh

Đặc sản bánh khoai Thị Cầu

Bánh khoai Thị Cầu là một trong những món truyền thống ở phường Thị Cầu, thành phố Bắc Ninh. Cứ đến độ tháng 10 hàng năm, khi thời tiết hanh hao là người dân bắt đầu làm bánh. Để làm ra những viên bánh ngon, người Thị Cầu phải rất kỳ công. Nguyên liệu chính là nếp cái hoa vàng, khoai sọ và các vị thuốc Bắc, rượu trắng.

Bánh khoai Thị Cầu. Ảnh: Báo Lao động

Trước tiên phải chọn loại gạo nếp cái hoa vàng ngon. Gạo nếp được đãi sạch, ngâm một đêm rồi vớt để ráo nước. Sau đó gạo được đồ xôi 2 lần. Lần đầu đồ vừa chín tới, dẻo và giữ nguyên mùi thơm của gạo. Khi đồ lần 2, xôi được trộn thêm cỏ bấc, thông thảo để bánh nở xốp giòn và rượu trắng để làm tăng độ nở, tạo mùi thơm.

Phơi bánh khoai

Với khoai sọ, người ta chọn những củ khoai tròn đều rồi luộc chín. Sau đó trộn khoai với xôi đã đồ cho vào cối đá xanh loại to. Chày được làm bằng gỗ dài khoảng 1,5 m, rồi giã bột bánh lúc đang nóng dẻo. Hiện khâu giã bánh đã được thực hiện bằng máy trong khoảng 2 giờ. Khi bột bánh nhuyễn, mịn thì bỏ ra để cán mỏng và cắt thành những viên tròn nhỏ.

Công đoạn chiên bánh. Ảnh: Báo Lao động

Cách làm bánh khoai

Kỹ thuật cắt bánh khoai Thị Cầu cũng đặc biệt. Người thợ không dùng dao thường để cắt mà dùng chiếc đũa tròn. Đặt chiếc đũa lên chiều ngang của thỏi bánh dài. Sau đó, vừa đè xuống, vừa xoay tròn vừa đẩy đi, kéo lại chiếc đũa làm cho từng viên bánh đứt ra. Những viên bánh cắt ra còn đang rất mềm được xếp lên giàn và đem ra phơi nắng.

Bánh khoai nhâm nhi với nước chè

Thời tiết khi phơi bánh phải có gió mát, nắng nhưng lại hanh khô là tốt nhất. Bánh sống làm ra phơi ít nhất 10 ngày, trời không hanh nắng thì 10-15 ngày mới khô. Nếu gặp thời tiết mưa nồm, độ ẩm cao sẽ ảnh hưởng đến chất lượng bánh. Chính vì công đoạn làm bánh phụ thuộc vào thời tiết mà bánh khoai Thị Cầu làm nở rộ nhất vào tiết trời thu đông.

Sở dĩ được gọi là “bánh tiến vua” vì bánh khoai được người dân dâng lên vua. Sau đó vua truyền lệnh đem phổ biến cách làm bánh để ai cũng được thưởng thức. Món bánh vừa là lễ vật bày tỏ lòng thành kính, mong ước một năm bình an, mùa màng bội thu; vừa là món quà quê người xứ quan họ Bắc Ninh đãi khách ngày Tết.